Leyla İLHAN
Modelin günümüzde bilhassa yabancılar tarafından vatandaşlık emelli konut alımlarında kullanıldığı tabir ediliyor. Ayrıyeten otellerin ve apartların konuta dönüşümüne müsaade veren maddeden sonra da paylı satışların daha da artacağı öngörülüyor.
Konuyla ilgili konuşan Demir İnşaat İdare Şurası Lideri Hamit Demir, “Sektörde paylı konut ve arazi satın alma çok uzun vakittir uygulanan bir sistem. 40 yıldır da paylı satış kelam konusu. Evvelce ruhsat ve kat irtifakı kurulamayan konutlarda paylı satış verilirdi. 80’li yıllarda birden fazla konut paylı satıştır. Paylı satışın devam etmesiyle birlikte yabancıların konut alımında mesken alıp vatandaşlık edinme kelam hususuysa 1-2 milyon dolarlık bir konuta 2-3 kişi paylı konut alımına girerek ortak oluyorlar, bu vesileyle oturum ve vatandaşlık müsaadesini bir daire ile alabiliyor, hissedar olabiliyorlar. Bunun rastgele bir sakıncası da bulunmuyor” diye konuştu.
“Kat ittifakı ve iskana takılmıyorlar”
“Vatandaşlık için biçilmiş bir bedel var. Bu bedeli yatırıp, bankalarda bozumunu yapıp paylı satışa dahil olarak gerçekleştirebiliyorlar” diyen Hamit Demir, “Yabancılar genelde kat irtifakı ve iskan hususlarına çok takılmadıkları için paylı satışa daha sıcak bakıyorlar. Yerli vatandaşlar tam bilakis paylı satışa çok sıcak bakmıyorlar zira vatandaşlarımız için genelde tapu almak ve kat irtifakı öncelikli oluyor” diye konuştu. Otel ve apartları konuta çevirme yasasının çıkmasıyla eski otellerin mesken halinde paylı bir halde satışa sunulduğunu kaydeden Demir, bunun da paylı satışta artışa neden olduğunu belirtti. Demir, bu nedenle önümüzdeki günlerde de paylı satışın artacağını öngördü.
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü İşletme Kooperatifi (İSTEBKoop) İdare Konseyi Lideri Ulvi Özcan, TOKİ’nin yeni toplumsal konut kapsamında paylı satış sistemini emlakta uygulayacağını söyledi. Buradan arsa alan bireylerin daha sonra müteahhide bunları vererek konut yaptırma yoluna gideceğini kaydeden Özcan, bu açıdan gerçek bir iş modeli olarak yorumladı.
Metrekare ile daire satışı talep görüyor
Yükselen maliyetlerden dolayı metrekare ile daire satışının giderek yaygınlaştığını söyleyen Akar Yapı İdare Konseyi Lideri Figen Akar ise, “Bütçesi olan ve kredi çekebilme imkânı olanlar konuta yatırım yapıyor. Belli bir yatırımcı portföyü ise projelerden metrekare satın alıyor. Metrekare ile daire ya da pay satın alma uygulaması gayrimenkul ticaretinde finansal bir tahlil olarak önemli ilgi görmeye başladı” dedi.
Modelde dikkat edilecek noktalar
Hamit Demir, modelle ilgili dikkat edilmesi gereken hususlara da dikkat çekiyor. “Projeden paylı satış ile konut alıyorsanız, projede hangi katta olduğu belirli olmadığı için satın alımı gerçekleştirilen firmadan kesinlikle noterden satış mukavelesi yapması gerekiyor” diyen Demir, “Örneğin; hangi katta, kaç numaralı, hangi cepheye bakıyor, kaç metrekare olduğunu belirtip paylı olarak X şahıstan alıyorum diye firmayla kendi ortalarında bir mukavele yapıp, bu mukaveleyi de notere sunup suret tasdiği yaparak yahut tapuya işletebiliyorlarsa tapularına işleterek en azından belirttiği niteliklerde dairesinin olduğunu yazarlarsa, ileride rastgele bir makûs senaryoda kendini teminat altına almış olur” dedi. Paylı satışta en çok arazi, arsa, tarla satışlarında ya da otelin konuta dönüşmesinde düşünce yaşandığına dikkat çeken Demir, “Hangi parsel olduğunu belirtmeyip talihe bırakırsa rastgele bir parselden hakkını alıyorlar. Taahhüt olmadığı için önde ya da artta olacağı, hangi cepheye bakacağı bahtlarına kalıyor. Bunun nedeni de her alınan yerde bir gün imar geleceği için arazinin yüzde 35- 45 oranındaki hissesi devlet alıp okul, park, bahçe, yol yapması. Bu sebeple arazi küçülür ve alacak kişinin parselini nereden aldığı aşikâr olmaz. Alan kişi hangi ada, parsel, paftada aldığına dair bir taahhüt alırsa bu kahırların da önüne geçmiş olur” bilgisini verdi.
