Barış ERKAYA
2020 yılından Borsa İstanbul un ihtarından bu yana tartışılan hususlardan biri Fiili sirkülasyondaki hisse oranı yüzde 5 in altındaki pay senetleri Borsa idaresinin 17 Eylül 2020 de yaptığı ihtarda bu şirketlere fiili dolanımdaki pay senetlerinin oranını yüzde 5 in üzerine çıkarmaları 1 Ocak 2021 e kadar bunun gerçekleşmemesi halinde ise payların Piyasa Öncesi Süreç Platformu na alınacağı söylenmişti O periyot bahse mevzu olan pay senetleri ise Çimentaş Akmerkez GYO CarrefourSA QNB Finansbank izmir escort QNB Finansal Kiralama Kent Besin Kalkınma Bankası Sönmez Pamuklu Döktaş ve Türk Tuborg tu Bugüne gelindiğinde bu şirketlerin birçoklarında fiili dolanımdaki pay oranlarında yüzde 5 hududunun üzerine çıkış olmadığı üzere Anel Telekomünikasyon da yüzde 5 in altında fiili sirkülasyona sahip paylar listesine eklendi İskenderun Demir Çelik Ray Sigorta Yibitaş Doğuş GYO Sönmez Filament de yüzde 5 sonuna kadar dayandı Akmerkez GYO da oran yüzde 7 6 ya CarrefourSA da yüzde 10 7 ye çıktı Bugün Çimentaş Kent Besin QNB Finansbank Sönmez Pamuklu Türk Tuborg Kalkınma Bankası payları artık Piyasa Öncesi Süreç Platformu nda süreç görüyor
KURUMSALLIK BAĞI KOPUYOR
Peki fiili dolanımdaki pay senedi oranı neden bu kadar değerli Sermaye piyasaları ya da daha dar bir tarifte bakarsak pay senedi piyasalarında sermayenin tabana yayılması asıl hedeflerden bir tanesi Yani bir şirketin halka açıklık oranı ne kadar artarsa o şirketteki hissedar sayısı oranı ve hasebiyle da şirketin kararlarında oy izmir masaj hakkına sahip ortak sayısı da o kadar artıyor Şirketlerin kurumsallaşması açısından bu kriter kıymetli kriterlerden bir tanesi Lakin öteki yandan birtakım dev şirketler bile bilhassa de diğer büyük dev şirketler tarafından satın alınması sonrasında pay senetlerinin süreç gördüğü borsalardan çıkmayı yahut temsili bir hisse oranı bırakıp devam etmeyi tercih edebiliyor QNB Finansbank ta yaşananlar buna bir örnek
İRRASYONEL FİYATLAMA TEHLİKESİ
İkinci ve daha değerli neden ise şirketlerin pay senetlerinin gerçek fiyatlanabilmesi için kâfi derinlikte pay senedinin piyasada olması gerekliliği Halka açıklığı münasebetiyle da fiili sirkülasyondaki pay oranı düşük şirketlerin pay senedi fiyatlarında sert dalgalanmalar yaşanabildiği mantık dışı piyasa değerlemelerinin görülebildiği biliniyor Bugün Borsa İstanbul un en pahalı 5 şirketi içerisinde QNB Finansbank 115 milyar TL piyasa bedeliyle ikinci sırada Bir orta Ereğli Demir Çelik ten bile daha bedelli olmuş ve borsanın en kıymetli şirketi haline gelmişti Etkin büyüklüğü bakımından Vakıfb ank İş Bankası Halkbank Garanti Bankası Yapı izmir rus escort Kredi ve Akbank ın gerisinde olsa da Finansbank ın örneğin Vakıfb ank ın 3 9 u katı İş Bankası nın 2 4 katı piyasa bedeline sahip olduğu bir piyasa oluşmuş durumda Artık kolay bir hesaplama yapmak gerekirse QNB Finansbank ın yalnızca borsada süreç gören sermayesinin binde 12 si oranındaki payların piyasa bedeli bile 141 milyon TL Yani Borsa İstanbul da süreç gören 30 şirketten daha değerli Emsal bir durumu Kent Gıda da da görmek mümkün Kent Besin 37 2 milyar TL lik piyasa kıymetiyle bugün BIST in en bedelli 19 uncu şirketi görünüyor Coca Cola İçecek Tofaş Oto Fabrika Türk Telekom Vakıfb ank Halkbank Petkim üzere şirketlerden daha kıymetli Örneğin diyelim ki QNB Finansbank borsa kotundan büsbütün çıkmak istedi ve binde 1 2 lik hisseye sahip hissedarlarına ellerindeki tüm payları satmaları için davette bulundu Bu çok fiyatlama ana hissedara akıl almayacak bir fiyattan geri alma riski de karşıyaka escort getirebilecek
Bu nedenle şirketlerin piyasada dolaşan pay sayılarının azalması pek istek edilen bir durum olarak kabul edilmiyor Öte yandan Borsa İstanbul da birçok şirketin fiili dolanımdaki hisse oranının düştüğü dikkat çekiyor
FİİLİ DEVERAN ORANI EN SÜRATLİ DÜŞEN HİSSELER
Bunların başında Serve Sinema ve Yapım geliyor 2021 yıl sonundan fiili dolanımdaki hisse oranı yüzde 80 olan Serve nin bu oranı 10 Haziran 2022 Cuma günü itibariyle yarı yarıya düşmüş durumda Bunda bilhassa birleşme sürecindeki hisse değişimlerinin önemli bir rolü oldu Tekrar onu BBVA nın Garanti Bankası nda hisse geri alım sürecinde sirkülasyondan çektiği paylar izliyor Böylelikle Garanti Bankası nın fiilen sirkülasyonda olan pay oranı yüzde 50 den yüzde 13 94 e gerileyerek yüzde 36 azaldı
Yeşil Yapı Birlik Mensucat Ekiz Kimya üzere şirketlerde ise tahsisli sermaye artırımları yahut pay satışları ile fiili sirkülasyondaki pay oranlarında dikkat cazibeli düşüşler gerçekleşti Kristal Kola ise tahminen de en dikkat alımlı örneklerden narlıdere escort Çoğunlukla tahtada süreç yasağı gören spekülatörlerin borsada süreç görmeyen tipe dönüştürülen pay senetleri nedeniyle fiili dolanımdaki hisse yüzde 24 e yakın azaldı
KAMU BANKALARINDA YARIYA İNEN SİRKÜLASYON
İki kamu bankasında ise Türkiye Varlık Fonu na TVF yapılan tahsisli sermaye artışı nedeniyle sirkülasyon düşüşü gözden kaçmıyor TVF ye yapılan tahsisli sermaye artırımlarıyla fiili sirkülasyon oranı Halkbank ta yüzde 24 69 dan yüzde 12 29 a Vakıfbank ta ise yüzde 15 50 den yüzde 8 40 a inmiş durumda
Dolaşımdaki pay oranı artan şirketler
Elbette bir de bu madalyonun bir de öbür yüzü var Yani sirkülasyonu artan pay senetleri tarafı Piyasadaki pay oranının artışı birinci bakışta aslında sağlıklı bir durum üzere görünebilir Ama bir pay senedine olan talep aşikarken sirkülasyonu artıran çok pay dolanım artışının bir sulandırma tesiri yarattığı biliniyor Hatta sadece bu nedenle birinci kez halka arz edilen pay senetlerinin halka arz sirkülerlerinde sulanma tesiri bile hesaplanıyor Bu nedenle bir şirketin fiili dolanımdaki pay oranının çok kısa müddette çok fazla artışı da çok dilek edilen bir durum olarak görülmüyor Elbette halihazırda halka açıklık oranı çok düşük olan bir pay değilse Şayet durum böyleyse bu durumda piyasadaki arz talep istikrarı ve sağlıklı fiyat oluşumu açısından pay sayısının artması daha sağlıklı bir durum olarak kabul ediliyor Bu açıdan hazırladığımız tabloda son 6 ayda fiili sirkülasyon oranı en çok artan pay senetlerini de incelemek mümkün