Arnavutköy Karaburun Kıyısı’nda, 13 Mayıs’ta deniz suyunun turuncu renge döndüğünü gören vatandaşlar durumu Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Başkanlığının ‘Alo 181’ ihbar sınırına bildirdi. Bakanlığın Çevresel Tesir Değerlendirmesi, Müsaade ve Kontrol Genel Müdürlüğü takımları denizden numuneler alarak, gerekli tahlillerin yapılması için TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Laboratuvarı’na gönderdi.
Numuneleri ‘faz kontrast ışık mikroskobu’ altında inceleyen TÜBİTAK-MAM, renkli kısmın ‘planktonların çok üremesi’ sonucu oluştuğunu tespit etti. Raporda, teşhis edilen fitoplanktonların, bir ‘dinoflagellat’ tipi olan ‘noctiluca scintillans’ olduğu açıklandı.
“FİTOPLANKTONLARIN ÇOK ARTIŞI RENK DEĞİŞİMİNE NEDEN OLUYOR”
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yelda Aktan, alg patlamasının ilkbahar aylarında görüldüğünü belirterek, “Marmara Denizi hem iklimsel değişim tesiriyle hem insan baskısı tarafıyla bu tip artışları dayanaklar bir yapıya sahip. İlkbahar aylarında fitoplankton dediğimiz canlıların çok artışıyla bu durum görülebiliyor. Bunların içerdiği kimi pigment unsurları var. Bu unsurlara nazaran suda renk değişikliğine neden olabiliyorlar. Bu renk değişimi çok uzun sürerse ekosistemde olumsuz tesirleri görülebiliyor” dedi.
“DİĞER TİPLER ARTIŞ GÖSTERSEYDİ, MÜSİLAJ OLUŞTURACAKLARDI”
Prof. Dr. Yelda Aktan, “Müsilaja da neden olan canlı çeşidi fitoplanktonlar. Öteki bakterilerle etkileşim sonucunda müsilaj su yüzeyini kaplıyordu. Bu sefer farklı bir fırsat bulup, bu artış göstermiş ve renk değişimine neden olmuş. Şu an müsilaja neden olan tiplerden bu örnek içerisinde göremedik. Lakin bu yok manasına gelmiyor. Yalnızca fırsatı bu çeşitler buldular, bunlar artış gösterdiler ve renk değişimine neden oldular. Başka tipler artış gösterseydi, müsilaj oluşturacaklardı” biçiminde konuştu.
“DENİZE ATIK KARIŞTIĞINDA ORTAMDAKİ OKSİJENİ TÜKETİYORLAR”
Fitoplanktonların denize karışan atıkla birlikte öldükleri vakit ortamı oksijensiz bıraktığını açıklayan Prof. Dr. Yelda Aktan, “Bunlar kısa ömürlü canlılar. 1-3 hafta içerisinde ömürleri ya da üremeleri devam edebiliyor. Şayet artış olursa ve ortama atık girdisi olursa o vakit durum uzun sürebiliyor. Akabinde fitoplanktonlar ölmeye başlıyorlar. Öldükleri vakit ayrışma sürecine giriyorlar. Bu durumda ortamdaki oksijeni tüketiyorlar. Bazen bu çok artış yapan tipler ortasına toksik çeşitler de girebiliyor. Bu artış devrinde Marmara Denizi’nde bu türlü bir duruma rastlamadık ancak dikkat edilmesi ve izlenmesi lazım” diye konuştu.