İngiliz hükümeti, Birleşik Krallık’a bağlı İskoçya’nın ikinci bir bağımsızlık referandumu düzenlemesine müsaade verilmesi tarafındaki talebini reddetti.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İskoçya Bölgesel Hükümeti Başbakanı Nicola Sturgeon’a yazdığı mektupta şu sözleri kullandı:
“Bir diğer bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan, İskoç Parlamentosuna yetki dönemi için ortaya koyduğunuz argümanları dikkatle inceledim. Ülkemiz yurt içi ve yurt dışında eşi görülmemiş zorluklarla karşı karşıya olduğu için 2014’te İskoç halkı tarafından açıkça yanıtlanan bir soruya geri dönme vaktinin geldiği konusunda hemfikir değilim.”
Johnson mektubunda, İngiliz ve İskoç hükümetinin birçok bahiste yaptığı iş birliğinin değeri dikkati çekti.
“BAŞBAKAN OLARAK YAPTIĞI SON AKSİYONLARDAN BİRİ”
Nicola Sturgeon, Twitter’dan Johnson’ın kendisine gönderdiği mektubu paylaşarak, bunun, Johnson’ın “başbakan olarak yaptığı son hareketlerden biri” olduğu yorumunda bulundu.
Sturgeon, “Açıkça söylemek gerekirse, İskoçya bağımsızlığı seçme fırsatına sahip olacak. Umarım 19 Ekim 2023’te yapılacak bir referandumda lakin değilse de genel seçimle. İskoç demokrasisi ne bu ne de öteki bir başbakanın tutsağı olacak” dedi.
İskoç Ulusal Partisi (SNP) önderi Sturgeon, 28 Haziran’da yaptığı açıklamada, 19 Ekim 2023’te bağımsızlık referandumu düzenlemek istediklerini, bu planın yasallığının belirlenmesi için Yüksek Mahkemeye başvuracaklarını ve merkezi hükümetle de görüşmeye “hazır ve istekli” olduklarını söylemişti.
İstişare hedefli referandum yapacaklarını ve buna ait tasarının da parlamentoya sunulduğunu belirten Sturgeon, oylamada halka “İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?” diye sorulacağını bildirmişti.
Referandumun “yasal” olması gerektiğini ve bunun müzakere edilemez olduğunu kaydeden Sturgeon, merkezi hükümetin onayı olmadan yapılabilecek bir referandumun yasallığının belirlenmesi için Yüksek Mahkemeye başvurulacağını açıklamıştı.
Sturgeon, mahkemenin, İskoç Parlamentosunun referandum düzenleme yetkisine sahip olmadığına karar vermesi durumunda, bir sonraki genel seçimin, “fiili bir referandum” olacağını aktarmıştı.
İskoçya Başbakanı, mahkemenin lehte karar vermesi durumunda ise ilgili tasarıyı yasalaştıracaklarını bildirmişti.
2014’TE REDDEDİLDİ
SNP, 2014’te yapılan referandumda İskoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit’in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma gereksinim olduğunu savunuyor.
Brexit referandumunda İngilizlerin tersine yüzde 62 karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor.
REFERANDUM İÇİN ONAY GEREKİYOR
Yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan müsaade almak gerekiyor. Johnson liderliğindeki Muhafazakar Partinin çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan bu türlü bir müsaadenin çıkması imkansız görülüyor.
Bu nedenle, bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği bedellendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosundan müsaade alınmasını mecburî kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor.