Temeli 13 yıl evvel atılan boru çizgisi temasının inşaatı, Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açması ve Bulgaristan’a doğalgaz transferini kesmesinden sonra Avrupa Birliği’nin (AB) sağladığı 250 milyon euroluk finansmanı sayesinde kısa müddette tamamlandı.
Projenin resmen hizmete girmesiyle başşehir Sofya’da düzenlenen, mesken sahipliğini Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Radev’in yaptığı merasime AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Romanya Başbakanı Nicolae Çuka ve Bulgaristan Başbakanı Gılıb Donev katıldı.
Von der Leyen, somut inşaatı 10 yılı aşkın süren projenin, Bulgar ile Yunan hükümetlerinin eforları ve AB’nin sağladığı finansmanı ile nihayet hayata geçirildiğini söyledi.
“Bu proje Bulgaristan ve Güneydoğu Avrupa için yeni bir çağın başlangıcı olarak Avrupa için Rus gazının bağımlılığından kurtuluş olacak” diyen von der Leyen, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bulgaristan, daha evvel doğalgaz gereksinimlerinin yüzde 80’ini Rusya’dan karşılıyordu. Rusya, Ukrayna’ya savaş açarken Avrupa’ya da bir güç savaşı açtı. Bu proje sayesinde Bulgaristan tüm gereksinimini karşılayacak, Avrupa’da kış periyodunda kâfi ölçüde doğalgaz olacak.”
ALİYEV: AVRUPA’NIN ESAS PROJELERİNDEN BİRİ
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, projenin, Avrupa’nın teminat kaynaklarının çeşitlendirilmesi açısında kıymetli rol oynadığına işaret ederek Güney Doğalgaz Koridoru’nun da Avrupa’nın en önemli güç projelerinden biri olduğunu söyledi.
Azerbaycan’ın Hazar bölgesindeki gaz kaynaklarının yanı sıra diğer kaynaklar da geliştirdiğine işaret eden Aliyev, “TANAP ve TAP güzergahlarının kapasitesinin artırımı sayesinde 2027 yılında doğalgaz ihracatımızı iki kat artıracağız” dedi.
Aliyev, ülkesinin geliştirdiği yeşil güç projeleri sayesinde de yakın bir vakitte Avrupa’nın kıymetli elektrik ihracatçılarının ortasında yer alacağını da kelamlarına ekledi.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis de somut ticari hayatına başlayan projenin yeni bir doğalgaz transfer köprüsü olarak Avrupa’nın ticari haritasını dramatik bir formda değiştirdiğini kaydetti. Son yıllarda tüm Bulgar hükümetleri ile verimli çalıştıklarını belirten Miçotakis, “Azeri gazın bizlere ulaşması Rus gazın pençesini parçalayacak” değerlendirmesini yaptı.
Dedeağaç bölgesinde inşa edilmekte olan terminal sayesinde Yunanistan’ın bölgesel güç dağıtım kapasitesini de artıracağını anlatan Miçotakis, “Avrupa, Rusya’nın gaz şantajı karşısında güçlü bir ortak siyasete sahip olmalı” diye konuştu.
Bulgaristan Cumhurbaşkanı Radev ise birkaç Bulgar hükümetinin projeye dayanak verdiğini anımsatarak “Sayın Cumhurbaşkanı Aliyev, Avrupa’nın çok emniyetli bir ortağıdır. Projemiz, bölgemizin güç haritasını esaslı bir halde değiştirecek” tabirlerini kullandı.
Radev, Bulgaristan’ın Balkanlar’da birinci, Avrupa’da 3’üncü en büyük elektrik ihracatçısı olduğunu ve bu alandaki çalışmalarını sürdüreceğini de aktardı.
Romanya Başbakanı Çuka da Rusya’nın doğalgaz piyasasında yarattığı yapay açıkların güç fiyatlarını olumsuz etkilediğini belirterek “Ülkelerimiz ödevini tam hazırlamalı. Ukrayna, Moldova ve Batı Balkanlar da bu projelerimize güveniyor” dedi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, bir yıla kadar Sırbistan ile Bulgaristan ortasındaki ara doğalgaz transfer temasının çalışmalarının da tamamlanacağını bildirdi.
Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı Pendarovski ise “Pan-Avrupa dayanışma süreci AB karamsarlığını hafifletebilir. Ortak geleceğimiz AB’deyse ‘Birlik İçinde Daha Güçlüyüz’ halindeki sloganımıza takviye verelim” değerlendirmesinde bulundu.
