Mehmet KAYA ANKARA Merve YİĞİTCAN İSTANBUL Esra ÖZARFAT BURSA
BOTAŞ ın ekim ayında sanayi ve Escort Beykoz elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza artırım yapmak için çalışmalarını tamamladığı öğrenildi DÜNYA ya bilgi veren kaynaklar artırım tekliflerinin Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı na iletildiğini belirttiler Gelinen evrede elektrik üretiminde kullanılan Beykoz Escort doğalgaza yüzde 10 un üzerinde bir artırım planlandığı bildirildi Endüstride üretilen elektrik için de artırım önerildiği fakat sanayi kesitinin fiyat artışlarına hassaslığı nedeniyle bakanlığın bu bahiste çekinceli olduğu öğrenildi
Konutlarda Beykoz Escort Bayan kullanılan doğalgaza artırım yapılmasının ekim ayı için planlanmadığı vurgulanırken yapılacak artırımın yalnızca bir tüketim kümesine yüksek oranlı olmaması için dağıtılması ve daha düşük oranlı tutulması istikametinde de bir çalışmanın olduğu kaydedildi Gelinen etapta elektrik üretimindeki doğalgaza yapılacak artışın mutlaklaştığı başka tüketim kümelerine da mümkün senaryolara nazaran birkaç gün içinde karar verileceği bildirildi
Bilgi veren kaynaklar BOTAŞ ın kış aylarında tüketimin yükselmesi öncesi finansal olarak desteklenmesi gerektiği vurguluyor BOTAŞ ın sübvansiyonlu satışı nedeniyle finansal gereksinimlerinin büyük kısmı bütçeden borç verilerek karşılanıyor Bu kalemde de yüksek fiyatlara ulaşılmıştı BOTAŞ ın kış ayları için LNG ithalatı da yapacak olması nedeniyle ekim ayından itibaren aylık olarak birtakım fiyat ayarlamalarının kaçınılmaz olduğu belirtiliyor BOTAŞ son olarak eylül ayında endüstride kullanılan doğalgaza yüzde 50 8 KOBİ lerin kullandığı doğalgaza yüzde 47 6 konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 20 4 ve elektrik üretimi için kullanılan doğalgaza yüzde 49 5 artırım yapmıştı
Sanayiciler ise dünyada yaşanan güç krizinin yansımalarının Türkiye de de önemli formda kendisini gösterdiğini söz ederek bu süreçte ihracata odaklanmanın en tesirli tahlil olacağına dikkat çekiyor
ÇIKIŞ KAPIMIZDA DA PARİTE SORUN
TTTSD Lideri Vehbi Canpolat Dünyada önemli bir güç krizi var Türkiye de güç sübvanse edildiği için önemli manada öteki ülkelere nazaran güç ucuz Bu olayın bir tarafı Öteki tarafı ise maliyetlerimiz gün geçtikçe artıyor ve rekabet edemez hale geliyoruz İşin sonu nereye gidecek Bir an evvel çözülmesi temennimiz İhracat bu noktada çıkış kapısı lakin bizim sattığımız eserlerin çok büyük kısmı AB ye gidiyor ve orda da birebir durum yaşanıyor Fiyat tutturamıyoruz Parite 1 15 1 20 lerden 0 96 lara geldi Bu hususta fiyat tutturamıyorsunuz maliyetiniz arttığı için Bir an evvel Rusya Ukrayna krizinin çözülmesini umuyoruz
REKABETÇİ BİR GÜÇ SİYASETİNE GEREKSİNİM VAR
İDDMİB Lideri Çetin Tecdelioğlu Son artırımlarla aslında üretimde güç maliyetlerimiz her eserde neredeyse yüzdesel olarak iki katına çıktı Yani bir eser üretirken yüzde 5 iken 10 oldu Ancak şu durum da var ki Avrupa daki gücün daha değerli olmasıyla Türkiye ye birtakım işlerin kaymaya başladığını görüyoruz Bu nedenle rekabetçi bir güç siyasetiyle Türkiye ihracatının önü daha çok açabilir Güçteki fiyatlandırmanın rekabetçi olması bilhassa ihracatçıları olumlu tesirler Öte yandan çevrimiçi güç santralleri yatırımlarını artıran sanayi firmaları adeta bir güç üreticisi üzere Bu santraller bittiğinde sanayicimiz ihracatçımız daha rekabetçi güç masraflarıyla büyümesini artıracaktır
KESİNTİ MEÇHULLÜĞÜ VE KAYGISI VAR
Hasanağa OSB Lideri Ömer Faruk Korun Dolardaki artışa karşı Euro daki gerileme savaşın tesirleri tüm maliyetleri etkiliyor Endüstriciler olarak maliyetleri denetim etme noktasında zorluk çekiyoruz Artan maliyetlere karşın endüstrici fiyat revizesi yapmakta da zorlanıyor Ana pazarı Avrupa olan birçok sanayicimiz Euro dolar paritesi nedeniyle aslında sıkıntı vakitler yaşıyor Endüstriciler olarak durumun uyguna gitmediğini görüyoruz Dünyadaki negatif gelişmeler bizi de derinden olumsuz olarak etkiliyor Öte yandan Avrupa da doğalgaz kesintileri yaşanıyor Bizim rezervimiz olduğu söyleniyor Geçen yıl yaşanan doğalgaz kısıntısı üzere bir şey yaşar mıyız Onun meçhullüğü ve tasası var sanayicide Zira kısa periyodik duruş da olsa endüstriye dönüşü çok fazla oluyor
ENERJİDE ARTIRIM KAÇINILMAZ GÖRÜNÜYOR
Nilüfer OSB Lideri Erol Gülmez Aynı sorun tüm dünyada var Hem elektrikte hem doğalgazda maliyetin altında bir sübvansiyon olduğu görülüyor Hasebiyle önümüzdeki devirde artırım olacağı manası çıkıyor Bu durum tespiti Avrupa ile karşılaştırdığımızda şu an Avrupa nın gaz vanaları kapatıldığı için kimi kesimlerdeki büyük firmalar üretimlerini durdurdu İki meselemiz var Birincisi güç arzı konusunda önümüzdeki periyotta başımıza ne gelecek bunu bilmiyoruz Başka sorun da güç bedelinde bilhassa kademeli tarifeden ötürü yüzde 700 lere varan artışlar var Yüklü pazarımız batı Avrupa Burada da güç kısıtından ötürü resesyon beklentisi var Burayla ilgili de önümüzdeki periyot tasalarımız var Bu kadar belirsizlik birinci kere yaşanıyor Bizim alışık olmadığımız bir durum ve endüstriciler olarak öngörü yapamıyoruz Bu da yatırım iştahını olumsuz etkiliyor
ZAMMI FİYATLARA YANSITMIYORUZ
Yorglass CEO su Semavi Yorgancılar Bizim de kulağımıza yüzde 15 üzere bir artırım olacağı biçiminde duyum geldi Ortalık çok karışık Gaz fiyatı artıyor hammadde fiyatlarında ise dalgalanmalar var bir kısmı düşüyor bir kısmı artıyor Çin de de üretim fazlası başladı oradan da bir rekabet dalgası geliyor tüm bölümlere yönelik hem de Piyasanın oturması 3 5 ayı bulur Öncelikle enflasyonun durması lazım Güç fiyatlarındaki artış durursa üretimdeki güç maliyeti kaynaklı fiyat artışları da duracak Fakat o vakit piyasa daha stabil olur Bir evvelki ay gelen artırımı kimi eserlerin fiyatlarına yüzde 15 20 artış halinde yansıtmaya çalıştık kimilerine yansıtamadık Fakat talep düşüklüğü var fiyatlar da kolay artmıyor Geçen yılki üzere değil zira geçen sene talep yüksekti Lakin artık talep de düşük
Firmalar ihracata yönelecek
TOBB Plastik Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu Bu artık beklediğimiz bir şey Zira dünyada da güç fiyatları çok yüksek Türkiye de ise sübvanse ediliyor Hasebiyle bunun olmasını bekliyorduk Bu bir tarafı İkinci tarafı ise güç maliyeti arttığında iki tane tesiri oluyor Birincisi finansman gereksiniminiz artıyor Burada finansmana ulaşım ile ilgili zati sorun var Münasebetiyle üstüne bir de bu eklenince finansmana ulaşım daha da elzem hale geliyor zorlaştığı vakit da firmaların nakit akışları olumsuz etkilenebilir Önemli meşakkatler ortaya çıkabilir İkinci istikameti ise diyelim ki finansman istikameti güçlü bir firmasınız imkanlarınız var bu sefer fiyata yansıtacaksınız Bu da enflasyona yol açacak Tüketici buna ne kadar dayanabilir o eserleri o fiyata ne kadar alabilir Tüketicinin üzerinde yaratacağı baskı nedeni ile talebi düşürme riski var Bu da firmaların kapasite kullanım oranlarının etkilenmesine yol açabilir İhracat piyasasını bunun dışında tutuyorum AB deki güç fiyatları ile aramızdaki fark tarihte olmadığı kadar çok açıldı Firmalar önden finansmanlı peşin ödemeli ihracata yönelecek Bu işin tek tahlili bu Avrupa da Euro bazında asgarî yüzde 150 arttı Normali yüzde 400 e kadar artış var sene başından bu yana O nedenle bizdeki artış kaçınılmaz Firmalar oturup bu koşullar altında ihracata odaklanacak İkincisi alım gücü nereye kadar el veriyorsa iç piyasaya satış yapılacak