Hüseyin GÖKÇE
Pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı ve iklim değişikliği tesiriyle ziraî üretimde yaşanan problemin, besin arz güvenliğine etkisin azaltmak maksadıyla, kıymetli tarım eserlerinin DİR kapsamında imalatçı ihracatçılara satışı yasaklandı. Hala kelam konusu hammaddeleri Türkiye’den alıp, sonuncu esere çevirdikten sonra ihraç etme seçeneği bulunan üreticiler, 1 Ağustos 2022’den itibaren iç piyasadan hammadde alamayacaklar.
20016/1 sayılı Tarım Eserlerine Ait Dahilde Sürece Rejimi (DİR) Genelgesi’nde yapılan değişikliğe nazaran, bu eserleri kullanarak ihracat yapanlar 1 Ağustos’tan itibaren evvel hammaddeyi ithal edip sonuncu esere çevirmeleri durumunda indirimli yahut sıfır gümrük vergisinden yararlanabilecekler. Genelge, ihracata mevzu süreç görmüş eserlerin elde edilmesinde kullanılan, ithali vergiye tabi tarım eserlerini kullanarak üretim yapıp ihracat yapan firmalar için Dahilde Sürece Müsaade Evrakı (DİİB) düzenlenmesi koşullarını düzenliyor.Yürürlükteki mevzuat uyarınca DİR kapsamında birtakım eserler özel düzenlemeye tabi tutuluyor. Muhakkak devirlerde de bu eserlerin ithalat ve üretim kuralları değiştiriliyor.
“Dünya fiyatları da yüksek”
Öte yandan düzenlemeye ait DÜNYA’ya bilgi veren imalatçı ihracatçılar, birçok eserde pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle dünya fiyatlarının aslında çok yüksek olduğunu bildirdiler. Yanı sıra artan güç fiyatı sebebiyle lojistik maliyetinin de çok yüksek olduğunun altını çizen ihracatçılar, vakit zaman eser bazında yapılan düzenlemelerin bu kere topluca yapıldığını lisana getirdiler.
Genelgeye husus 16 eser şunlar
Buğday, mısır, mercimek, ayçiçeği, aspir ve kolza yağı, margarin, yağlık soya tohumu, ham soya yağı, ham pamuk yağı, palm/palm çekirdeği yağı, kristal şeker, konserve kuru fasulye, konserve nohut ve işlenmiş bezelye.
Genelge ile eser bazında getirilen düzenlemeler
Buğdayda 1.500 ton sınırı
Buğday ithalatı karşılığında buğday unu, buğday irmiği, makarna, şehriye, bulgur, aşurelik buğday ve hazır/anında noodle ihracatı öngören üreticiler evvel ithalat yapacaklar. Buğday unu, bulgur ve aşurelik buğday ihracatında, fabrika kendisine ilişkin olan fi rmalar birinci evrakta en fazla 1500 ton buğday ithalatı yapabilecekler.
İthalata nazaran ihracat müsaadesi verilecek
Mısır ithalatı karşılığında nişasta, nişasta bazlı şeker, yetiştiricilik faaliyeti kapsamındaki eserler (kümes hayvanları eti, yumurta vb.) ve balık ihracatı için evvel ithalat gerçekleştirilecek. Evvel mısır ithal edilmesi kaydıyla, mısır irmiği ve bundan elde edilen makarna için DİİB düzenlenebilecek. Mercimekte ithal edilen eser ölçüsüne nazaran ihracata müsaade verilecek, burada indirimli teminat uygulanmaması koşuluyla kabuklu mercimek ithalatı da yapılabilecek. Ayçiçeği, aspir ve kolza yağları ihracatı öngören DİİB kapsamında süreksiz hususlar ile ihdas edilen evvel ithalat uygulaması kalıcı hale getirildi.
Bitkisel yağ için 1 Ağustos’tan geçerli
Margarin ve/veya karışım yağ ihracatı öngörülen DİİB kapsamında 1 Ağustos 2022’den itibaren gerçekleştirilecek ihracatta evvel ithalat koşulu getirildi. Yağlık soya tohumu, ham soya yağı, ham pamuk yağı, palm/palm çekirdeği yağı yahut türevleri ithalatı karşılığında ham yahut rafi ne bitkisel yağ ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında, 1 Ağustos 2022’den itibaren gerçekleştirilecek ihracatta evvel ithalat koşulu getirildi. Hayvan yemi ihracatı öngörülen DİİB kapsamında 1 Ağustos 2022’den itibaren gerçekleştirilecek ihracatta mısır, arpa, buğday ve bitkisel yağ muadil eşya olarak kullanılmayacak. Kristal şeker, konserve kuru fasulye, konserve nohut ve işlenmiş bezelye ihracatı öngörülen DİİB’ler kapsamında öne ithalat kaidesi getirildi.