Mehmet KAYA ANKARA
TÜİK datalarından yapılan derlemeye nazaran yatırım malları ithalatı 2017 de 33 1 Çapa Escort bayan 2018 de 29 3 milyar dolar olurken salgın periyodunda düşüşler görüldü ve 2021 yılı sonunda 35 milyar dolar ile salgın öncesi periyot düzeylerini aştı 2022 birinci 8 ayı sonunda ise Escort Çapa yatırım mallarındaki artış evvelki yılların genel artışlarının altında yüzde 9 3 oranında gerçekleşti Öte yandan hammadde ithalatındaki yüksek oranlı artışlar sürüyor Dünya genelindeki fiyat artışlarının da tesiriyle bu yılın birinci Çapa Escort 8 aylık devrinde hammadde ithalatına ödenen fiyat bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 50 1 oranında artış kaydetti 2021 yılı genelinde artış yüzde 29 8 olmuştu
Yatırım mallarındaki artışın bir kısmının fiyat değişimlerinden oluştuğu da gözleniyor TÜİK in 2015 baz yıllı endeksinde yatırım malı ithalatı 2017 sonunda 103 6 düzeyinde bulunuyor Salgında gerileyen ölçü endeksi 2022 2 periyodunda 105 91 düzeyinde Dönemsel oynamalara karşın yıllık bazda 2017 düzeyinin bir ölçü üzerinde bulunuyor TÜİK bilgilerinden yapılan derlemeye nazaran salgın sonrası ortamda ve Rusya Ukrayna savaşının başlamasıyla hammadde fiyatlarındaki yükseliş devam etti Türkiye nin ekonomik aktivitesinin işareti sayılan hammadde ithalatında fiyat olarak yükselişler gerçekleşse de ölçü olarak artışlar hudutlu kaldı TÜİK in 2015 100 bazlı Hammadde İthalat Ölçü Endeksi 2017 sonunda 125 16 düzeyindeyken 2022 2 devri itibariyle 120 26 dolayında bulunuyor
Yıllık bazda bakıldığında ithal edilen ölçü salgın ve savaş öncesi düzeylerde seyredecek Buna karşılık fiyat endeksinde 2020 ortasından itibaren başlayan keskin yükseliş hala devam ediyor Hammadde ithalat ünite bedel endeksi 2017 sonunda 98 17 ile 2015 fiyatlarının altındayken 2021 sonunda endeks 126 6 ya kadar yükseldi 2022 Temmuz ayı itibariyle endeks 164 08 düzeyinde bulunuyor Bir öteki deyişle salgın öncesi periyotta hammadde fiyatlarının en düşük düzeyde olduğu 2017 yılından bu yana hammadde fiyatları yüzde 67 14 oranında arttı Hammadde ithalatındaki seyir Türkiye de son devirde ekonomik canlılık gözlense de bunun yüklü olarak sanayi üretimine yansımadığı ihracattaki artışa ve fiyatlardaki yükselişe bağlı olarak bir değişiklik olduğu yorumları yapılıyor
