DÜNYA Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TOBB öncülüğünde 81 vilayetteki oda ve borsa liderleriyle iktisadın 7slots nabzını tutuyor Başkanlar Konuşuyor söyleşi dizisinin bu haftaki durağı Tokat oldu Tokat Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Ali Çelik ile Tokat Ticaret Borsası Lideri Lütfi Bora DÜNYA nın sorularını yanıtladı Winxbet
1947 de Türkiye nin en çok ihracat yapan 4 üncü kentiydik
Ali ÇELİK TOKAT TİCARET VE SANAYİ ODASI BAŞKANI
Tokat iktisadı Anadolu nun son 1000 yılında en güçlü 4 iktisattan XSlot birisiydi Bunu da İpek ve Baharat yolları güzergâhında olmasına verimli topraklarına jeopolitik durumuna ve 14 ün üzerinde medeniyete mesken sahipliği yapmasıyla gerçekleştirmişti Tekrar 1947 ye kadar Türkiye de en çok Youwin vergi veren en çok ihracat yapan 4 vilayetten birisi Tokat tı 7 ovası 2 ırmağı ile Türkiye nin Anadolu nun tahminen en verimli topraklarına sahibiz Ziraî eser çeşitliliğimiz 100 ün enfesbet üzerinde Tokat yaprağı narenciyesi üzümü domatesi biberi kendine özel aroması ile Türkiye nin birçok vilayetindeki lezzetten farklılaşıyor Son 50 yılda ülkede uygulanan tarım siyasetleri nedeniyle bu duruma geldik Geldiğimiz noktayı hiç hak etmiyoruz 1990’lı yılların başında 850 bin civarında olan kent nüfusu bugün 600 binlerde Türkiye nüfus artış suratına nazaran bugün nüfusumuzun en az 1 milyon 200 bin olması gerekiyordu Kırsalda karnını doyuramayan nüfus buradan göçmüş Son devirde besinin paha kazanması pandemi büyük kentlerde artan fiyatlar biraz biraz durumu aksine çevirmeye başladı
KENT İKTİSADININ YÜZDE 80 İ TARIMDAN
Ekonomik hareketlilik başladı Türkiye deki toplam mermer rezervlerinin yüzde 8 i Tokat ta Bakır kömür ve krom üzere de pek çok madenimiz var Tokat yazması 600 yıllık güçlü bir gelenek Bu nedenle kentimizde klasik olarak dokuma de öne çıkıyor En değerlisi de ekonomimizin neredeyse yüzde 80 inin tarım ve ziraî endüstriye dayanması Pandemiden en az etkilenen kentlerden biriyiz Çiftçimiz toprağıyla tekrar barışıyor Lakin hakikat tarım siyasetleri lazım Hidroelektrik santralleri ve yırtıcı sulama nedeniyle önemli kayıplar kelam konusu oldu Bu yüzden kapalı basınçlı sulama sistemine geçilmeli Süreyya Beyefendi Barajı nın Alpudere Barajı nın toplulaştırma çalışmaları bitirilmeli Çiftçi her yıl bir sürprizle karşılaşıyor Sıcak yaktı don vurdu gübre atamadı Bunun için örtü altı tarım yapılması lazım Ayrıyeten üretilen eserlerin pazarlanması ve ihracat yollarının açılması gerekiyor Biz de ihracat firmaları ile çiftçiyi buluşturmaya çalışıyoruz Son 4 yıl içinde tarımdan elde ettiğimiz katma paha iki katından daha fazla arttı
AVRUPA VE ABD NİN TALEPLERİ BİZE GELDİ
Sanayimiz de çok yol kat etti Merkezde 2 Turhal Zile Niksar Erbaa da olmak üzere şu an 6 tane OSB miz var Besin OSB için de eski Tokat havalimanının olduğu yer için Sanayi Bakanlığımıza müracaatımız var Merkez OSB mize 80 in üzerinde yatırımcı talebi var Lakin yatırımcılara tahsis edebileceğimiz sanayi parselimiz yok Teşvikte 6 Bölgedeyiz Bu da yatırımlarımızın artmasına neden oluyor Avrupa ve ABD nin Çin den taleplerini azaltmasının tesirini Tokat taki siparişlerin artmasından görüyoruz Bilhassa besin ve dokumacılık endüstrimiz olumlu manada aktifti Bu nedenle Besin OSB ye çok önemli talep olacaktır Talepleri açmadan gelip soruyorlar Bu OSB miz tam entegre yapısı ile farklılaşacak OSB lerimizde 2 bin olan istihdamımız son 4 yılda 4 katına çıkarak 8 binlere ulaştı Merkezdeki 3 OSB miz ve Besin İhtisas OSB miz bittiği vakit OSB lerimizdeki istihdam 15 binlere çıkacak diye düşünüyorum Erbaa da bir de Çiçekçilik İhtisas OSB kuruluyor Ovalarımız hayat kaynağımız onları korumalıyız Bu yüzden OSB lerimizde arıtma tesisleri çok değerli
KARADENİZ E İHRACAT İÇİN ÜNYE NİKSAR YOLUNU İSTİYORUZ
Tokat ın geleceği açısından en pahalı projelerden biri Ünye Niksar yolu Ne var ki herkes kıyıya konforlu ve keyifli bir seyahat yapmak için bu yolu istediğimizi zannediyor Hiç alakası yok Ovalarımızda üretmiş olduğumuz eserleri sebze meyvemizi bozulmadan limana ulaştırmak istiyoruz TIR lar bir sağa bir sola yatıyor Domatesimizin şeftalimizin raf ömrü 15 20 günden 3 4 güne düşüyor Karadeniz ülkelerine ihracat yapmak için bu yolu istiyoruz
EFES İN 6 KAT BÜYÜĞÜ SEBASTAPOLIS BURADA
Tokat TSO Sanayi Odası Lideri Ali Çelik ile Tokat TB Lideri Lütfi Bora İdare Heyeti Liderimiz Hakan Güldağ Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar Yazı İşleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan ın sorularını yanıtladı Liderler İstanbul dan sonra kayıtlı tarihi eser varlığı Anadolu da en fazla olan kent biziz Tokat ın 6000 yıllık bir tarihi var Komana Sebastapolis üzere çok eski güçlü medeniyetlere konut sahipliği yapmış Sebastapolis in Efes ten 6 kat büyük olduğu söyleniyor Lakin hafriyat çalışmaları şimdi yüzde 1 1072 de Anadolu daki birinci Türk beyliği Danişment burada kuruldu Anadolu nun birinci mescidi burada Hanlar hamamlar var Kazıklı Voyvoda Tokat Kalesi nde uzun mühlet hapsedilmiş Ballıca Mağaramız UNESCO mirasında Yurtdışından da ilgi görüyoruz dediler
Susuzluk çok önemli sulamayı jandarma ile yapıyoruz
Lütfi BORA TOKAT TİCARET BORSASI BAŞKANI
Tokat ımızda ziraî üretime taban hazırlaması açısından yeterli bir kış geçirdik Fakat geçtiğimiz yıldan kalan kuraklık ezaları ve baraj göletlerimizdeki rezerv eksikliği devam ediyor Geçtiğimiz yıllarda Vilayetimizin en büyük ovası olan Kazova da zerzevat meyve bakliyat üzere değişik eser çeşidi vardı Bu sene oradaki ekimin yüzde 90 ı mısıra kaydı Bu da sulama muhtaçlığı doğurdu Barajlarımızın kanalları altyapılar yetersiz kaldı Hatta sulama jandarma denetiminde yapılır oldu Türkiye nin su kaynaklarının yaklaşık yüzde 75 i tarımda kullanılıyor Bunun da yüzde 80 i yırtıcı sulama Kapalı sisteme hemen önemli yatırımlar yapılması gerek Su zengini değiliz Arazi toplulaştırması noktasında istenilen noktada değiliz Tokat ta tarım ve tarım endüstrinin tartısı malumunuz
KÖYLERDEKİ NÜFUS YAŞLANDI
Tokat ta arpa buğdayda ekim dekar olarak küçüldü Bunun sosyoekonomik sebepleri var Köylerden göç devam ediyor terk etmeyenlerin de yaşı üretici olmak için yaşlı Elbette bu Tokat ın değil tüm Türkiye nin genel sorunu Tarım alanlarının imara açılması da bizi etkiliyor Bunlar tarıma önemli ziyan veriyor Bir de sulamanın ehemmiyetini unutmamalıyız Artık sulama birliklerimiz su güvenliği için jandarma ile çalışıyor Dekar olarak artırdığımız rastgele bir eserimiz yok Tarım topraklarının imara açılması belediye mücavir alanlarının genişlemesi Tokat ta birçok ile kıyasla daha azdır İmara açılan tarım yerleri tarıma önemli ziyanlar veriyor Önemli su kasvetimiz var Almus Barajımız en büyük gücümüz Ziraî sulamada derhal kapalı sisteme geçilmeli barajdan kot farkı ile tazyik sağlanmalı Turhal ilçemize kadar borularla ulaşmalıyız Bu havalarda boruyla su götürmezsek buharlaşma ile suyun yüzde 30 unu kanaldaki çatlaklarla yüzde 40 ını kaybediyoruz Seneye sulama konusunda daha büyük kahır yaşayabiliriz Bu kışı kurak geçirirsek 2023 yılında ovamızda mısır ekimi yasaklanır Unutmayalım ki Amasya Suluova da mısır ekimi yasaklandı Ülkemizde paramız kıt suyumuz da kıt Münasebetiyle suyu verimli kullanmamız gerekiyor Baraj göllerinde balık üreticiliği yapanlar öbür kentlerin barajlarına taşınıyor Barajdaki su düzeyi düştükçe oksijen düzeyi de düşüyor Bu da balıkçılığa ziyan veriyor