Merve YİĞİTCAN-İSTANBUL
■ Türk vatandaşlarının bir müddettir ‘pandemi’ ileri sürülerek yaşadığı vize kasveti, iş dünyasının da tadını kaçırmaya başladı. Uzayan vize kıymetlendirme süreçleri ve artan retler nedeniyle ticari seyahatlerini gerçekleştiremeyen iş insanlarının sayısı artıyor.
■ Kimi ihracatçılar iştirakçisi oldukları fuarlara dahi vize alamıyor. Vize süreçlerinde yaşanan bu belirsizlik, eylül itibariyle hızlanacak fuar trafiği öncesi ihracatçıları endişelendirmeye başladı. En büyük dert ise Almanya konsolosluğunda yaşanıyor.
Schengen vize alımlarında yaşanan gecikmeler, artan retler ve kısa vadeli vizeler, ihracatçılara önemli dertler yaşatmaya başladı. Vize süreçlerinde yaşanan gecikmeler iş seyahatlerinin planlamasını zorlaştırırken, kimi toplantıların da gerçekleştirilememesine ve iş kontaklarının kurulamamasına neden oluyor. Hatta birtakım fuar iştirakçilerinin aldığı ret yanıtları ya da vizelerinin yetişememesi nedeniyle tertiplere katılamayacak olmaları, eylül ayı itibariyle hızlanacak fuar trafiği öncesi ihracatçıları endişelendiriyor.
Edinilen bilgiye nazaran, pandemi nedeniyle ülke konsolosluklarında ağır ilerleyen bürokrasi iş insanlarını da olumsuz etkilemeye başladı. ABD ve İngiltere konsolosluklarına başvuran iş insanları ticari seyahatleri için ileri tarihli vize randevusu alma, vize süreçlerinin sonuçlanma müddetlerinin 45 güne kadar uzaması ve seyahat edilecek ülkedeki ticari temasın ya da partnerin davetiyesine karşın ret karşılığıyla karşılaşabiliyor. Bu sorun AB vize müracaatlarında ise çok daha ağır yaşanıyor. Bilhassa pandemi sonrası yaşanan kelam konusu düşüncelerde, ilgili konsoloslukların ‘başvuru kotası’ uygulamasına geçmesi, vize taleplerinin artması ve vize alınan ülkeye gidilip geri dönülmemesi biçimindeki olayların artmasının tesirli olduğu düşünülüyor.
En büyük düşünce Almanya’da yaşanıyor DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, iş insanları için en büyük sorunun ve ret oranının Schengen ülkeleri içinde en ağır konsolosluk olması sebebiyle Almanya’da yaşandığını belirttiler. Pande-mi öncesinde 10 iş günü süren vize sürecinin, pandemi sonrası en az 15 iş gününe çıktığı ve 45 iş güne kadar uzadığı görülüyor. Ticari vize müracaatlarında bu mühletin kısaltılması tarafında taleplerini lisana getirdiklerini söyleyen bölüm kaynakları, lakin bu taleplerin birçoklarının göz gerisi edildiğini, son vakitlerde bu nedenle fuara yetişemeyen ihracatçıların sayısında artış olduğunu lisana getiriyor. Fransa Konsolosluğu ile yaşanan en büyük sorun ise randevu için tarih almak olurken; Konsolosluk şimdi ayın başında, o ay için olan randevu kotasını kapatıp bir sonraki aya erteleyebiliyor. İtalya Konsolosluğu da fuar ziyaretlerini ticari değil turistik olarak kıymetlendiriyor, bu nedenle iş beşerlerine kısa periyodik vize veriyor. Dal kaynakları, İspanya’nın da Schengen ülkeleri içinde en problemli konsolosluğa sahip ülke olduğuna dikkat çekiyor. İş insanları kelam konusu konsolosluğun hem çok fazla evrak istediğini hem de çok kısa müddetli vize verdiğini belirtiyor. Öte yandan Hollanda, Belçika ve Avusturya konsoloslukları da vize randevusu için çok ileri tarih vererek iş insanlarının programlarını planlamasını zorlaştırıyor.
Schengen ülkeleri dışında İngiltere vizesinin de geçmiş yıllara nazaran daha güç alındığını söyleyen dal kaynakları, vize alma mühletinin 6-7 haftaya kadar çıktığından ve ret oranlarının çok arttığından şikayetçi. ABD Konsolosluğu ise pandemi periyodunda aldığı bir karar ile yalnızca son 48 ay içinde vizesi biten şahısların müracaatlarını kabul edip, öbür müracaatlar için randevuları 2023 yılına veriyor. Bu mevzuda ABD Konsolosluğu’na kimi iş dünyası örgütleri tarafından resmi müracaatların yapıldığı, lakin konsolosluğun hiçbir biçimde esneklik sağlamadığı bildirildi.
Gültepe: 15 günde alınan vize artık 2 ayda alınıyor
Vize süreçlerinde yaşanan dertlerle ilgili DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri Mustafa Gültepe, “2 aydır İngiltere ve ABD’de mühletler çok uzamıştı. Son 2-3 haftadır başka ülkelere de sirayet etti. Yavaşlama var. Randevuları geç veriyorlar. Daha evvel 15 günde aldığınız vizeyi artık 1,5-2 ayda alabiliyorsunuz. İngiltere’de bu müddet daha da uzun. Ticari seyahat gerçekleştirecek iş insanları bu gecikmeleri göze alarak daha erken vize müracaatında bulunmalılar” diye konuştu. TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu da sürecin pandemi sonrası vize müracaatlarının artması, bunun yanında konsoloslukların süreçleri ağır işletmesinden kaynaklandığını, Türkiye’ye yönelik özel bir durumun olmadığını lisana getirerek, “Konsolosluklardaki bürokrasi üzerindeki pandemi rehavetini hala atamadı” tabirlerini kullandı.
Katılımcı oldukları fuar için vize alamadılar
Vize mağduriyeti yaşayan şirketlerden biri de otomotiv endüstrinde faaliyet gösteren ve Almanya’nın sanayi devlerinden Schaffler’in Türkiye’deki distribütörlerinden Rulman Ticaret oldu. Mayıs ayında Schaeffler’in Almanya’da, çeşitli ülkelerden bayilerini bir ortaya getirdiği bir toplantı düzenlediğini ve firmalarının da toplantıya davet edildiğini aktaran Rulman Ticaret İdare Konseyi Lideri İbrahim Bayındır, fakat Schaeffler’in davetiyeyi paylaştığı firma yöneticisine vize verilmediği için toplantıya katılamadıklarını söyledi. Bayındır, “Schaffler’in davetiyesine karşın vize alamadığımıza çok şaşırdık. Akabinde haziran ayında İtalya’daki bir fuar için tekrar vize başvurusu yaptık. Bu sefer de İtalya vize vermedi. Ortada bir öteki fuar ziyareti için Polonya’dan vize istedik, kısa periyodik bir vize alabildi tıpkı yöneticimiz. Eylül ayında bölümün en büyük fuarlarından Almanya’daki Automechanika Fuarı’nda iştirakçi olarak yer alacağız. Tekrar Almanya Konsolosluğu’na başvurduk, fuarda yer alacak yöneticimiz tekrar ret aldı. Ziyaretçi değil direkt iştirakçi olarak yer alacağımız fuar için de vize alamamak çok can sıkıcı. Hiçbir münasebet sunulmuyor. Yine ek evrak hazırlayıp, çeşitli dilekçeler yaparak müracaatımızı gerçekleştireceğiz. İhracatımızı artıralım derken, ihracatı engelleyici bu durum keyif kaçırıyor” sözlerini kullandı.
100 Türk’ten 20’sine ret
Türk vatandaşları, pandemi kapanmalarının sona ermesi ile yurtdışı ziyaretlerinin birden yığılması ve konsoloslukların randevu müracaatlarını eski yoğunlukta almaması nedeniyle bir müddettir Schengen, İngiltere ve ABD vizesi almakta zorlanıyordu. Fakat talebin olağana dönmesine karşın vize süreçlerinin hala uzun olması ve retlerin geçmişe oranla çok artmış olması başlarda birtakım soru işaretlerine neden oluyor.
8 Haziran tarihinde DÜNYA’da yer alan “Türk vatandaşlarını bekleyen Schengen tehlikesi” başlıklı haberde verilen bilgiye nazaran, 100 Türk’ten 20’sinin vize başvurusu reddediliyor.