Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kesim Meclisleri müşterek toplantısı Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun iştirakiyle yapılıyor.
TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu, yaptığı konuşmada “Size, bize hepimize düşen vazife reeskont kredisinin gayeli olarak en sağlıklı halde yanlışsız firmalara ulaşmasıdır. Bizim uğraşımız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk” dedi.
Kavcıoğlu, iş dünyasına şu iletileri verdi:
“Merkez Bankası tarafından yapılan düzenlemelerin de değerli tesiriyle ihracatçılarımıza, üretimlerini artırmaya yönelik daha elverişli finansal şartların sağlandığını kıymetlendiriyoruz. Türk lirası cinsi ihracat ve yatırım kredileri, 2022 yılı başından itibaren süratli bir artış göstermiştir. Aralık 2021-Mayıs 2022 devrinde TL ticari krediler 618 milyar lira artarken, bu artışın 154 milyar lirası ihracat ve yatırım kredilerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Bu çerçevede, yatırım ve ihracat kredilerinin toplam ticari krediler içerisindeki hissesinin yüzde 28’e yaklaşarak son 20 yılın en yüksek düzeyine ulaştığının altını çizmek isterim.
“Krediler rekor artış gösterdi”
2021’in birinci altı ayında TL firma kredi net kullandırımı 75,6 milyardan 2022’nin tıpkı periyodunda 11 katına çıkarak 820 milyar TL olmuştur. YP dahil tüm kredilerin 2021-2022 birinci yarısındaki kullandırım büyüme oranı kur tesirinden arındırılmış olarak yüzde 531 oranında gerçekleşmiştir. 2022 yılının birinci yarısında sağlanan krediler 2021 yılının tümünün 4 katından fazladır. KOBİ kredileri ise yılın birinci altı ayında 372,8 milyar TL ile 2021 yılının birebir devrindeki 27,3 milyar kullandırıma nazaran 14 katına yükselmiştir.
Sağlanan kredilerin rekor artış gösterdiği bu periyotta krediye erişim, kredi kullanan firma sayılarına da yansıyacak ölçüde güçlü ve yaygın formda gerçekleşmiştir. Aralık 2021 ile Haziran 2022 ortasında kredi verilen firma sayısı toplamda 1 milyon 878 binden 1 milyon 960’a çıkarak 82 bin adet artarken, kredi kullanan KOBİ’lerin sayısı 195 bin adet yükselerek 2 milyon 56 bin olmuştur.
“Çabamız, reeskont kredisinin emeline ulaşması”
Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak gerçek kesimle iç içe olarak gerçek dala hizmet ettim. Bu sebeple Gerçek dalla ortamıza hiç kimse giremez. Bunun ispatı şudur: Ben Merkez Bankası Lideri olduktan sonra 20 Milyar $’lık reeskont limitini 30 milyar $’a çıkardık. Vadeyi 1 yıla yaydık faizleri düşürdük tabana yaygın bir halde kullanımını sağladık. Bugün bu türlü avantajlı bir kredinin hala talep görmesi çok doğal. Onun için biz de bu limitin 10 milyar $’ını kamu ve özel bankalara açtık, limitleri verdik. Size ve bize hepimize düşen misyon bu kredinin gayeli olarak en sağlıklı bir biçimde yanlışsız yerlere gerçek firmalara ulaşmasıdır. Bizim uğraşımız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk.
Yine ihracatın arttırılması ve ithal ikamesi yatırımlarının artması için Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı %9 faiz ve 2 yıl ödemesiz 10 yıl vadeli yatırım kredisi Merkez Bankası kaynaklarından karşılanmaktadır.
Şimdi bu kredilerin ne kadar verimli kullanıldığı konusuna değineceğim.
Geçen yılın birinci yedi ayına kıyasla 2022 yılının birebir periyodunda reeskont kredisi kullanan firma sayısı 2363’den 4812’ye; kredi kullanım meblağı da 11,04 milyar ABD dolarından 11,95 milyar dolara yükselmiştir.
Reeskont kredisi kullanımlarının tabana yayılmasına yönelik yaptığımız çalışmalar sonucunda, 2022 yılı başından bu yana toplam kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin hissesi istikrarlı bir formda artmıştır. 2022 yılı Ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ hissesi, 2022 yılı Temmuz ayı prestijiyle yüzde 20’nin de üzerine çıkmıştır.
Bu periyotta KOBİ reeskont kredisi kullanan firma sayısı 1881’den 3439’a yükselmiştir.
Bu kapsamda, ihracat kredilerine erişim konusunda yaptığımız düzenlemeler KOBİ’leri olumlu etkilemiştir. Liralaşma stratejimiz ile birlikte reeskontta yüzde 90’lara çıkan TL kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin hissesi yüzde 50’ye ulaşmıştır. KOBİ’lerimizin yüksek ihracat performansı nedeniyle bu durum reeskont programımızın cari dengeyi destekleme kapasitesini de olumlu etkilemiştir.
“Araçlarımızı liralaşma perspektifiyle kullanmaya devam edeceğiz”
Yeni iktisat modelimizde, cari fazlaya takviye olacak gayeli kredi politikalarımızla ülke ekonomimiz için en verimli sonuçları almaya odaklanmış durumdayız. Tüm düzenleme ve kararlarımızı da bu doğrultuda alıyoruz.
Reel bölüme verilen kelam konusu dayanaklar için gerekli finansal şartları oluşturduğumuz üzere bu kaynakların ekonomimiz için azami randımanı sağlayacak alanlarda yanlışsız kullanımını da önemsiyoruz. Hem kaynakların gerçek bölümümüzle tabana yaygın biçimde buluşturulmasında hem de kelam konusu kaynakların döviz kurları ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak ve cari istikrar amacımıza katkı verecek halde kullanılmasının sağlanmasında son derece kararlıyız.
Almakta olduğumuz kararlarla uygun maliyetli kaynakların yatırım, istihdam, üretim ve ihracata maksatlı olarak cari dengeyi güçlendirmesine ve tıpkı vakitte bu kaynakların iktisadi faaliyet ile uyumsuz kullanımını engellemeye kararlıyız.
Böylelikle, en kısa vakitte enflasyonda kalıcı bir düşüşü sağlamayı amaçlamaktayız. Bu kapsamda faiz siyasetiyle birlikte, likidite, teminat, zarurî karşılık ve milletlerarası rezervlerin idaresine ait siyaset bileşenini faal bir formda kullanmaktayız. Bütünleşik siyaset çerçevemizde, araçlarımızı bundan sonra da liralaşma perspektifiyle kullanmaya devam edeceğiz.
Özel kesime teşekkür
Son olarak ülkemiz özel kesimini temsilen sizlere teşekkürlerimi sunuyorum. Merkez Bankası olarak para siyaseti kararlarımızda yatırım ve üretimin artmasını sağlayacak ve sürdürülebilir cari istikrar amacını destekleyecek finansal şartların oluşumunu gözetiyoruz.
.