Bill Gates bu sıralar, global ekonomiyi bekleyen karanlık bir devir hakkında kaygılı. Geçen hafta bir oda dolusu yeşil girişimciyi “Birkaç yıl boyunca kış periyodu yaşayacağız” diye uyardı. Silikon Vadisi, ekonomik bir düşüşe hazırlanıyor. Pak güç ve yeşil teknolojide çalışanlar, bu nedenle bir “déjà vu” hissi yaşıyor olabilir. Zira bundan 15 yıl evvel, risk sermayedarları bölüme yatırım yapmak için özel fonlar kurmuşlar ama piyasalar berbata gittiğinde ortadan süratle kaybolmuşlardı.
Son yıllarda ise yenilenebilir güç ve emisyon azaltmaya kendini adamış şirketlere milyarlarca dolar akıtılarak iklim teknolojisinde bir öbür fon patlaması yaşandı. Haliyle en büyük endişe 15 yıl evvel yaşananların tekrar başa gelip gelmeyeceği. Ama o devri yaşayanlar, yeşil iktisattan tarihin tekerrür etmemesini sağlayacak kadar gerçek para kazanıldığını ve daha geniş, daha derin bir finansal destekçi kümesinin piyasada olduğunu savunuyor. Braemar Energy Ventures’ın yönetici ortağı Bill Lese, “Temiz teknoloji 1.0’a geri dönmeyi engelleyecek çok fazla kazanılmış menfaat var” diyor.
FONLARIN KAÇAMAYACAĞI KADAR BÜYÜK
Bu birinci dalga sırasında güneş gücü, rüzgar gücü ve elektrikli araçlar çok maliyetliydi ve şimdi ekonomik olarak da kendini kanıtlamamıştı; Örneğin Tesla’nın bile devlet kredisine muhtaçlığı vardı. Bu sefer yenilenebilir kaynaklar, fosil yakıtlardan daha ucuz ve yatırımcılar elektrikli araba üreticisinin türevlerinden bahsediyor ve artık “Tesla mafyası”ndan kelam ediyorlar. 10 yıl evvel, risk sermayesi şirketi Fifth Wall’ın iklim başkanı Peter Gajdoš, vaktin en büyüklerinden biri olan Richard Branson’ın 220 milyon dolarlık Virgin Green Fund’u için çalıştı. Artık Gajdoš, tek bir fon için bu ölçünün iki katını hedefleyen bir firmaya çalışıyor. Akıllı şebekeler, endüstriyel motorlar ve çimento üretimi için güncellemeler üzerinde çalışan şirketlere yatırım yapıyor.
Temiz güç araştırma kümesi BloombergNEF’e nazaran iklim teknolojisi teşebbüsleri 2021’de elektrikli scooterlar ve yapay tavuk üreticileri için 53.7 milyar dolar topladı. Daha evvelki patlamadan farklı olarak, bu akın, büyük varlık yöneticilerini ve ÇSY gayelerine ulaşmak için tahlilleri destekleyen şirketleri içeriyor. Bu, şimdi yatırım yapılmamış devasa finansal taahhütleri beraberinde getirdi.
Ayrıca bugün kesimin başarılı olabileceğine dair yaygın bir algı var. Öte yandan gaz fiyatları şoku ve Ukrayna’daki savaş da yenilenebilir güç kaynaklarına prim verdi.
İKLİM ENFLASYONU UMURSAMIYOR
Bu hafta TechCrunch etkinliğinde rota değişikliği hakkında çok az konuşma başlığı vardı. Yatırımcı Gajdoš, birebir aktiflikte “Bir Sonraki Büyük Teşebbüsçü Neden İklim Teknolojisinden Gelmeli?” başlıklı bir oturum yönetti. Gajdos, “İklim, enflasyonu umursamıyor. Okyanuslar ısınıyor. Ormanlar yanıyor. Bu problemler hala orada ve birinin bunları çözmesi gerekiyor, bu da fırsatlar yaratıyor” diyor.