Erkan ÇAKAN
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’nın takviyeleriyle Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Nükleer Sanayi Derneği (NSD) tarafından düzenlenen 4. Nükleer Santraller Fuarı ve 8. Nükleer Santraller Doruğu (NPPES), Pullman İstanbul Kongre Merkezi’nde dün başladı. Dorukta Türkiye’nin, süratle artan güç talebinin karşılanması ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması için Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) üzere birkaç santrale daha gereksinim olduğu kaydedildi. Yerli üreticilerin de Akkuyu NGS’den aldığı hissenin her geçen gün arttığına ve yerlileştirme amacının ise 5,9 milyar dolardan 6,5 milyar dolara çıkartıldığına vurgu yapıldı.
Fuar ve tepenin açılışında konuşan Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Nurettin Özdebir , “Odamız çeşitli alanlarda sürdürdüğü çalışmalarına nükleer sanayiyi de ekledi. 2017 yılından bu yana Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın takviye programı kapsamında NÜKSAK Nükleer Sanayi Kümelenmesi Projesi (ASO NÜKSAK) ile çalışmalarını ivmelendirdi” dedi. Ayrıyeten Fransız Milletlerarası Nükleer Güç Enstitüsü I2EN, Çekya Güç Sanayisi Birliği CPIA, Rosatom Teknik Akademisi ve Rus Gereç Test Kümesi Cniitmash ile âlâ niyet muahedeleri imzaladıklarını belirten Özdebir, “Bu yıl da Rosatom Teknik Akademisi ile olan mutabakatımızı tepe sırasında yeni kapsamı ile güncelleyeceğiz” diye konuştu.
“Dünyada nükleere yatırım yılda 100 milyar doları aşacak”
Nükleer Sanayi Derneği Lideri Alikaan Çiftçi de Türkiye dahil 19 ülkede 51 reaktörün inşasına devam edildiğini belirtti. Nükleer güç üretimine yönelik global yatırımların, 2050 yılına kadar yılda ortalama 100 milyar doları aşacağı varsayım ediliyor. Türkiye’nin, süratle artan güç talebinin karşılanması ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması için Akkuyu Nükleer Santrali üzere birkaç santrale daha gereksinimi olduğu gözüküyor” diye konuştu.
“Daha fazla yerli firmanın projede tedarikçi olmasını sağladık”
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Güç ve Memleketler arası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı ise “Şu anda Akkuyu Nükleer Santrali inşa alanında yüzde 85’i Türk olmak üzere 20 binden fazla kişi çalışıyor. Santralin işletiminde 4 bin çalışana gereksinim var. Akkuyu’da yerli katkı ölçümüz yaklaşık 2,4 milyar dolara, yerlileştirme oranımız ise yüzde 40 düzeylerine çıktı. Akkuyu’da yerlileştirme amacının 5,9 milyar dolardan 6,5 milyar dolara çıkartıldı” dedi. Bostancı, bu yaz Akkuyu’da hem 4. ünitenin temelini atmayı hem de 1. ünitenin kubbesinin kapatılarak kaba inşaat kısmının bitmesini beklediklerini belirtti. Santralin birinci ünitesini de 2023’te devreye almayı hedefl ediklerini belirten Bostancı, nükleer güç denilince akla gelen en kıymetli konulardan birinin arz güvenliği olduğunu belirterek, “Ülkemizin birincil güç kaynağında dışa bağımlılığına bakacak olursak yüzde 70 düzeylerinde. Bilhassa doğalgazın yüzde 98’i, petrolün ise yüzde 92’sini ithal ediyoruz. Elektrik üretimimizde ise ithal kaynaklara bağımlılık yerli ve yenilenebilir güç kaynaklarının hissesinin artmasıyla yüzde 43 düzeyine indi. Nükleer santraller ile bunun çok daha aşağı düzeylerine inmesini hedefl iyoruz. Akkuyu, 4 ünitesiyle birlikte tam kapasite çalıştığında yılda 35 milyar kilovat saat elektrik üretecek” diye konuştu.
Projede yerli firmaları için çok kıymetli fırsatlar bulunduğunu söyleyen Bostancı, şunları kaydetti: “Türk Standartları Enstitüsü’nün Rus kuruluşları tarafından ana materyal kuruluşu olarak tanınması bu fırsatların hayata geçirilmesine değerli katkılar sunmakta. TSE’nin aldığı bu yetki ile Akkuyu’da kullanılacak gereçlere yönelik gerekli testlerin ülkemizde yapılması, üreticilerin TSE tarafından belgelendirilmesi ve böylelikle daha fazla yerli firmamızın projede tedarikçi olması sağlandı.”
Santralin birinci ünitesi 2023’te açılacak
Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması için nükleer gücün olmazsa olmaz olduğunu savunan Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, “Enerji üretirken sıfır emisyonla çalışan nükleer santralleri iklim değişikliğiyle çabamıza de katkı sağlayacak. Akkuyu NGS’nin birinci reaktörü 2023 yılında devreye alınacak. Toplam 4 bin 800 megavat konseyi güce sahip olacak. Ayrıyeten Sinop nükleer güç santrali için de temaslar devam ediyor” dedi.
Akkuyu, Türkiye’ye 20-25 milyar dolar gelir sağlayacak
Akkuyu NGS’nin Türkiye’deki en büyük direkt yabancı yatırımlardan biri olduğunu söyleyen Akkuyu NGS İdare Heyeti Lider Yardımcısı Anton Dedusenko, “Türkiye iktisadına 10 milyonlarca dolar kazandıracak bir yatırım. Mahallî tedarikçilerle çalışmaya bilhassa dikkat ediyoruz. Toplam yerelleştirme potansiyelinin tüm işlerin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğu ve 6,5 milyar dolar bedelinde olduğu varsayım ediliyor. Bu durum, Akkuyu NGS’nin çarpan tesiri ile yalnızca yerelleştirme sayesinde Türkiye iktisadına 20-25 milyar dolar gelir getireceği manasına geliyor” dedi.