BİK Genel Müdürlüğünden yapılan açıklamada, Anayasa Mahkemesinin (AYM) bugün oy çokluğuyla aldığı 2016/5903 müracaat numaralı kararın Resmi Gazetenin 10 Ağustos 2022 tarih ve 31919 sayılı nüshasında yayımlandığı belirtilerek, “Kurumumuzca, gerekçesiyle birlikte bugün öğrenilen AYM kararına ait, kamuoyunun bilgilendirilmesi ismine aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek duyulmuştur.” tabiri kullanıldı.
Açıklamada, 2 Ocak 1961 tarih ve 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun, “Müeyyide” başlıklı 49. unsurunun, bugüne kadar hiç değişmediği, Genel Heyetin, kelam konusu unsura dayanarak 1961, 1964, 1994 ve 2022 yıllarında Basın Ahlak Temellerini belirlediği hatırlatıldı.
Bütün bu mevzuat kararlarının birçok mahkeme kararında türel kaynak olarak kabul edildiği aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Hatta AYM’nin 2016/5653, 2016/73997 ve 2017/30597 müracaat numaralı kararlarında, anılan kanun kararının yasallık ölçütünü karşıladığı açıkça vurgulanmıştır. Bu tespitin akabinde Anayasa Mahkemesi, Basın Ahlak Asılları ile ilgili olarak kendisine yapılan müracaatları münferit olarak ele almış ve müeyyide kararının ölçülülük prensibine uygun olup olmadığını temelden incelemiştir. Lakin bu son kararıyla AYM, 195 sayılı Kanunun 49. unsurunda yapısal bir sorun tespit ederek, evvelki görüşünden ayrılmış ve anılan kanun kararının temel hak ve hürriyetlerin sınırlanmasında yasallık ögesini taşımadığı sonucuna varmıştır.”
Açıklamada, AYM’nin görüş değişikliği içeren kararının, kanun hususunun iptali kararı olmadığı vurgulanarak, “AYM, Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) ilgili kanun unsuru kararının, kararda bahsi geçen dengeleme ölçütleri göz önüne alınarak yine düzenlenmesini önermektedir. Değerle belirtmek isteriz ki AYM kararında, kişilik haklarına taarruz mahiyetinde olan ve tenkit sonlarını aşan ve/veya kanunlarında yaptırıma bağlanan cürüm kapsamında yer alan haberlerin yaptırıma tabi tutulmasının hukuk devletinin bir gereği olduğu söz edilmektedir. Kararda, basının niteliklerini artırma ve basının bilhassa ekonomik özgürlüğünün tesisini sağlama gayesiyle kurulan bir kuruma müeyyide uygulama yetkisinin verilebileceği karara bağlanmaktadır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
AYM’nin, Basın İlan Kurumunun müeyyide uygulama yetkisinin bulunduğunu açıkça tabir ettiğinin altı çizilen açıklamada, “Olağanüstü gündemle toplanan ve AYM’nin kararını bu çerçevede pahalandıran İdare Konseyimiz, TBMM tarafından 195 sayılı Kanunun 49. hususunda değişiklik yapılana kadar Basın Ahlak Asılları kapsamında yapılan müracaatları toplantı gündemine almamaya karar vermiştir.” sözü kullanıldı.