Maruf BUZCUGİL Hüseyin GÖKÇE
Tacikistan Ankara Büyükelçisi Ashrafj on Gulov Tacikistan ın bağımsızlığını ilan ettiği 1991 de tanıyan birinci ülkenin Türkiye olduğunu belirterek iki ülke ortasındaki bağların 30 uncu yılında üst düzeye ulaştığına dikkat çekti Gulov Türkiye ile birlikte ortak altın pamuk sürece ve sanayi üretimi yapmak istediklerini bildirdi Gulov DÜNYA’nın problemlerini yanıtladı
İki ülke ortasındaki alakaların 30 uncu yılında siyasi münasebetlerin geldiği nokta hakkında neler söyleyebilirsiniz
Türkiye Cumhuriyeti 16 Aralık 1991’de Tacikistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını tanıyan birinci ülkelerden biri olmuş ve 29 Ocak 1992’de Tacikistan ile Alanya escort diplomatik münasebetler kurmuştur
Tacikistan ve Türkiye memleketler arası ve bölgesel siyasetin birçok değerli sıkıntısında ortak bir pozisyona sahiptir Milletlerarası arenada birbirlerinin teşebbüslerini ve yapan tavırlarını desteklerler
Bu yıl Tacikistan ile Türkiye ortasında diplomatik alakaların kuruluşunun 30 yıl dönümüdür Bu yıllar içinde iki ülke ortasındaki diplomatik münasebetler sayesinde çeşitli alanların gelişmesiyle olumlu sonuçlar elde edilmiştir İktisat ticaret yatırım siyaset ve güvenlik alanlarında işbirliği kıymetli önceliklerden biridir
Bugüne kadar iki ülke münasebetler ve işbirliği için uygun bir yasal çerçeve oluşturdu Bu mühlet zarfında iki ülke ortasında 70’in üzerinde mutabakat mutabakat zaptı ve başka işbirliği dokümanları imzalandı Bu evraklar temelinde siyasi ekonomik ticaret ve yatırım eğitim kültür ve başka toplumsal ve insani alanlarda işbirliği için elverişli fırsatlar bulunmaktadır Şu anda öbür ikili dokümanların yaklaşık 30 taslağı kıymetlendirme evresindedir
Ekonomik münasebetlerin seyrine yönelik bir kıymetlendirme yapar mısınız
İki ülke ortasındaki ekonomik işbirliğinde Tacikistan Türkiye Hükümetlerarası Ekonomik İşbirliği Komitesi kıymetli bir rol oynamaktadır ve bugüne kadar Kurulun Duşanbe ve Ankara’da on bir toplantısı yapılmıştır
Özellikle Ekim 2021’de Duşanbe’de Tacikistan Türkiye Hükümetlerarası Kurulun bir toplantısı yapıldı bu sırada Tacik Türk Sanayi ve Ekonomik Forumu ve 150’den fazla Tacik Türk özel kesiminin iştirakiyle teşebbüsçüler ve yatırımcıların B2B görüşmeler yapıldı Bu toplantı çerçevesinde yaklaşık 75 0 milyon USD işbirliği muahedeler imzalandı
11 Kurul sonucunda her iki tarafa da yol gösterici olacak 117 unsurluk bir işbirliği protokolü imzalandı
Koronavirüs enfeksiyonunun COVID 19 yayılmasının tesiriyle 2020’de iki ülke ortasındaki ticaret 2019’a kıyasla azaldı lakin 2021’de Tacikistan ile Türkiye ortasındaki ekonomik işbirliği düzeyi olumlu bir eğilim gösterdi
Tacik istatistik datalarına nazaran 2021 yılında Tacikistan Cumhuriyeti’nin Türkiye Cumhuriyeti ile dış ticaret cirosu 390 5 milyon USD ülkenin ticaret cirosunun 6 5’i ve 2020 yılının tıpkı devrinde 292 3 milyon USD veya ülkenin ticaret cirosunun 7 2’si olduğunu gösteriyor
2021 yılında Türkiye Cumhuriyeti’ne yapılan mal ihracatı 232 2 milyon ABD ve ithalat 158 3 milyon Amerikan doları olmuştur Ayrıyeten 2020 yılında ihracat 201 7 milyon USD ve ithalat 119 9 milyon dolara ulaştı
İki ülke ortasında diplomatik münasebetlerin kurulmasının akabinde ikili ticaret cirosu 1999’da 1 milyon ABD dolardan 2021’de 657 4 milyon Dolara yükselerek ticari işbirliğinin istikrarlı Alanya escort bayan gelişme eğiliminin bir teyidi oldu Böylelikle 1999 2021 yılları ortasında Tacikistan ile Türkiye ortasındaki ticaret cirosu 7 83 milyar ABD doları olmuştur Bu Tacikistan’ın dış ticaret cirosunun yüzde 10’u ve bundan 5 95 milyar ABD doları veya 76’sı Türkiye Cumhuriyeti’ne yapılan mal ve eserlerin ihracatıdır Tıpkı vakitte bu periyotta Tacikistan Cumhuriyeti’nin ihracat yapısında 25 ve ithalat yapısında 5 ile Türkiye Cumhuriyeti ticaretin ana ticaret ortaklarından biri olarak kabul edilmekte bu sıralamada birinci ve dördüncü sırada yer almaktadır
Tacikistan ve Türkiye son yıllarda başka karşılıklı çıkar bahislerinin yanı sıra ticaret ve iktisat yatırım bankacılık tarım güç sanayi inşaat ve mimarlık ulaştırma sivil havacılık irtibat turizm etraf muhafaza sıhhat eğitim ve bilim kültür çalışma ve toplumsal muhafaza spor ve gençlik siyaseti alanlarında işbirliğini güçlendirme konusunda geniş ara kat etmiştir
İki ülke ortasındaki tercihli ticaret yapma mümkünlüğünü pahalandırmak Duşanbe’de Fuar Merkezi inşası karşılıklı yatırım fonu kurulması ihracat kredilerinin tahsisi ortak ticari bankaların ve Türk bankalarının temsilciliğinin kurulması ile ticaret altyapısının geliştirilmesi mevzular ele alındı Ayrıyeten Tacik ve Türk özel projelerini teşvik etmek maksadıyla Tacikistan Cumhuriyeti Escort alanya topraklarındaki öncelikli yatırımlar karşılıklı faydaya dayalıdır
Ortak yatırımlar konusunda bir çalışmanız var mı
Günümüzde Tacikistan topraklarında yaklaşık 90 müşterek yahut yalnızca Türk sermayeli şirketleri farklı dallarda faaliyet göstermektedir Bu işbirliğinin büyük örneği Coca Cola İçecek A Ş AKIA ve diğer şirketler olup tıpkı vakitte öteki şirketler ile ortak fabrikalar kurmak emeliyle görüşmeler devam etmektedir Buna ilaveten Tacikistan kardeş ülke Türkiye ile müşterek fabrikalar tesis ederek altın mineraller pamuk sürece alüminyum ve öbür alanlarda üretim yapmayı hedeflemiş durumdadır
Tacikistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı sırasında Türk şirketleri ülkede 500 milyon dolarlık çeşitli projelerin ihalelerinde katılmışlardır Öbür taraftan iki ülke ortasında ekonomik toplumsal ve kültürel bağların güçlendirilmesi gayesiyle TİKA Duşanbe Koordinatörlüğü çalışmalarını muvaffakiyetle yürütmektedir TİKA aracılığıyla Tacikistan da onlarca proje yaklaşık 50 milyon Dolar dayanakla hayata geçirilmiştir
Mevlana nın doğum günü Tacikistan da her yıl kutlanıyor
Ortak kültürel kıymetleri göz önünde bulundurarak bu alanda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verebilir misiniz
İki ülke ortasında kültürel eğitim sıhhat turizm ve öteki alanlarda işbirliğinin daha da gelişmesini destekliyoruz Bugüne kadar kültür eğitim ve turizm alanlarında kapsamlı işbirliğinin gelişmesini teşvik edecek Alanya bayan escort uygun yasal çerçeve hazırlanmıştır
Ortak tarihi ve kültürel kıymetler halklarımız ve ülkelerimiz ortasındaki işbirliğinin daha da geliştirilmesi için elverişli bir tarihî temele sahiptir Başta Mevlana Celaliddin Hazretleri olmak üzere büyük düşünürlerden ve kıymetli şahsiyetlerden güç alan bir kültürel mirası paylaştığımız Türkiye ile özel bir yakınlığımız ve ortak kıymetlerimiz var İki ülke halkları ortasındaki tarihi kültürel ve samimi hisler münasebetlerimizin temelini oluşturmaktadır Tacikistan’da Mevlana’nın doğum günü 30 Eylül’de çeşitli etkinliklerle kutlanıyor Bu temelde her iki ülkenin de dayanağıyla 2018 yılında Tacikistan’da Mevlana halkları ve medeniyetleri birbirine bağlar ismi altında memleketler arası bir konferans düzenlendi Mevlana hazretleri buyuruyor ki Hemdili az hamzabani behtar ast Yani Gönül birliği lisan birliğinden üstündür
Bildiğimiz kadarıyla Türkiye de çok sayıda Tacik öğrenci var
Tacik öğrencilerimizi çeşitli meslekler için yetiştirilmesinde Türkiye Cumhuriyeti üniversitelerinin katkısı kıymetlidir Tacik öğrencilerin birden fazla Türkiye Cumhuriyeti ile ortak kültürü paylaştığımız için yüksek öğretimlerine Türkiye üniversitelerinde devam etmek istiyorlar
Resmi istatistiklere nazaran şu anda yaklaşık 650 Tacik öğrencimiz Türkiye üniversitelerinde iktisat memleketler arası bağlar sayısal bilimler dilbilim ve mühendislik alanlarda eğitim görüyor
Tacikistan ın turizm Escort bayan alanya potansiyeli konusunda neler söyleyebilirsiniz
Tacikistan Cumhuriyeti Hükümeti’nin Açık kapı siyaseti sayesinde 1 Ocak 2022’den itibaren Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik vizesiz bir rejim uygulamaya konulmuş olup bu durum kuşkusuz ülkenin turistik cazibesini artırmada aktif rol oynayacaktır
Tacikistan dünyanın dört bir yanından turist çekebilecek eşsiz bir turizm potansiyeline sahiptir Bunlar ortasında gökyüzü üzere yüksek tepeler dört mevsimi bir ortada görebileceğiniz dağlık görüntüler ekolojik turizm gastronomi ve tarım turizmi şifalı ve berrak sular sanatoryumlar ve tatil köyleri yalnızca Orta Asya bölgesinde bulunan tarihi ve kültürel yerler Tacikistan da bulunmaktadır